Pozarolnicza działalność gospodarcza a KRUS

Rolnik, decydując się na założenie pozarolniczej działalności gospodarczej, nie musi rezygnować z ubezpieczenia w KRUS. Zgodnie z art. 5 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, posiadacz nieruchomości rolnej lub domownik, rozpoczynający prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracę przy niej, może ciągle podlegać ubezpieczeniu społecznemu w KRUS. 

Aby nadal pozostać w Kasie Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych, rolnik lub domownik zakładający pozarolniczą działalność gospodarczą, musi spełnić kilka warunków określonych Ustawą,  mianowicie:

- podlegać ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy przez co najmniej 3 lata nieprzerwanie,

- złożyć w KRUS w nieprzekraczalnym terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej bądź współpracy przy działalności pozarolniczej oświadczenie 
o kontynuowaniu tego ubezpieczenia,

- jednocześnie nadal prowadzić działalność rolniczą lub stale pracować gospodarstwie rolnym, obejmującym powierzchnię użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym,

- nie ma ustalonego prawa do emerytury, renty lub świadczeń z ubezpieczeń społecznych,

- kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty granicznej[1].

Rolnik, który spełnia powyższe warunki, musi wziąć też pod uwagę obowiązki, które będzie miał jako przedsiębiorca ubezpieczony w KRUS. 

Przede wszystkim, po rozliczeniu roku podatkowego, tj. do 31. maja każdego roku, zobowiązany jest złożyć w KRUS zaświadczenie z urzędu skarbowego, iż kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok nie przekroczyła rocznej kwoty granicznej. Jeśli kwota ta zostanie przekroczona lub termin, w którym trzeba złożyć oświadczenie, zostanie przekroczony, rolnik zostanie pozbawiony prawa do ubezpieczeń rolniczych – wówczas będzie musiał zarejestrować się do ubezpieczeń w ZUS. Usprawiedliwieniem w takich sytuacjach może być  wskazanie przyczyn niezależnych od rolnika, losowych, np. pobyt w szpitalu. Wówczas KRUS może przywrócić termin na złożenie dokumentu. 

W sytuacji, gdy podatek dochodowy przekroczy limit, rolnik zobowiązany będzie do odprowadzania składek do ZUS-u lub zrezygnować z pozarolniczej działalności i dalej korzystać z ubezpieczenia rolniczego.

Kolejnym, równie ważnym zobowiązaniem rolnika lub domownika prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, jest opłacanie miesięcznej składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe – w podwójnym wymiarze oraz składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie – w pojedynczej wysokości. Składki na to ubezpieczenie opłacane są kwartalnie (ostatni dzień pierwszego miesiąca danego kwartału), a ich wysokość uzależniona jest od wielkości gospodarstwa rolnego.

Źródła:

https://www.gov.pl/

https://zielonalinia.gov.pl/pl

https://www.biznes.gov.pl/pl

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/ubezpieczenie-spoleczne-rolnikow-16793985

Fot. https://www.gov.pl/web/krus

Aleksandra Pazderska
Spec. ds. ekonomiki
Dział Ekonomiki i Zarządzania Gospodarstwem Rolnym
LISTOPAD 2023