Bydło rasy Highland w agroturystyce

Od lat na terenie całego świata, w tym również Polski, wśród mieszkańców miast wzrasta zainteresowanie spędzaniem urlopu na terenach wiejskich. Wzrasta więc zapotrzebowanie na usługi agroturystyczne, można domniemywać, iż ten trend będzie się nasilał. W gospodarstwach agroturystycznych najczęściej można spotkać różnorodność utrzymywanych gatunków zwierząt od ptaków ozdobnych, świń wietnamskich oraz bydła ras rodzimych. Rasą bydła idealną do chowu ekstensywnego w agroturystyce jest  szkockie bydło górskie (Highland Cattle). Zwierzęta te są źródłem zarówno mleka, jak i mięsa, wprowadzają bioróżnorodność do krajobrazu wsi, są mało wymagające pod względem warunków utrzymania oraz świetnie wykorzystują pasze pastwiskowe.

Pierwsze wzmianki o tej rasie można znaleźć w XII-wiecznych źródłach pisanych, zaś archeologiczne dowody jej istnienia pochodzą już z VI wieku, co czyni ją jedną z najstarszych zarejestrowanych ras bydła. Bydło highland hodowane było od wieków w zachodniej i północnej Szkocji, głównie w hrabstwach Perth, Invernes, Argylshire oraz na wyspach Hebrydach. Mimo ruchliwości, żywego temperamentu i długich rogów, przydających zwierzętom groźnego wyglądu, jest to bydło bardzo łagodne. Wykazuje dużą tolerancję nie tylko wobec innych gatunków zwierząt gospodarskich (co umożliwia wypas mieszany), ale również wobec gatunków dzikich, wyróżniając się wśród innych ras bydła ponadprzeciętną inteligencją. Rasa ta charakteryzuje się bardzo dobrą płodnością i dużą łatwością ocieleń. Rodzące się cielęta ważą 25-29 kg . Krowy cielą się na pastwiskach bez żadnej pomocy, a porodów nie utrudniają nawet zimowe warunki i temperatury poniżej minus 20˚C. Matki wyróżniają się dużą opiekuńczością. Ich mleko zawiera dużo tłuszczu, co zapewnia dobrą żywotność cieląt i regularne przyrosty w okresie wychowu. Jest to rasa długowieczna; nierzadko użytkowane rozpłodowo są krowy 20-letnie.

Charakteryzując zwierzęta rasy highland należy podkreślić ich urodę i wrażenia estetyczne, jakie wzbudzają u ludzi, co w połączeniu z małym kalibrem sprawia, że coraz częściej stają się one ozdobą skwerów miejskich jako zwierzęta „parkowe”. Różnokolorowe, długie owłosienie i imponujące rogi sprawiają, że zwierzęta tej rasy mogą stanowić wspaniałą ozdobę każdego gospodarstwa, wzbogacać krajobraz regionu, czyniąc go bliższym człowiekowi. Rasa highland jest jedną z najbardziej popularnych miniaturowych ras bydła. Doskonale sprawdza się w gospodarstwach agroturystycznych, których dużym walorem kształcącym i wychowawczym dla dzieci i młodzieży, a także dorosłych mieszkańców miast, jest bezpośredni kontakt ze zwierzętami utrzymywanymi w sposób zintegrowany z naturalnym środowiskiem człowieka. Rasa ta wyjątkowo nadaje się do wypasu na terenach marginalnych i aktualnych lub potencjalnych nieużytkach, co zapobiega ich zarastaniu i dziczeniu.

Wśród wielu rodzajów żywności, które człowiek ma do dyspozycji, to właśnie mleko odpowiada wszelkim wymaganiom i może być uważane za produkt doskonały. W gospodarstwach agroturystycznych utrzymujących bydło, mleko oraz produkty mleczarskie są jedną z głównych atrakcji tychże przedsiębiorstw. Produkcja własnych produktów mlecznych oraz mleka, jak i ich sprzedaż
na lokalnym rynku, jest jedną z wielu gałęzi rozwoju gospodarstw agroturystycznych w Polsce oraz
na świecie. Mimo, iż rasa highland jest rasą bydła mięsnego, jego mleczność kształtuje się na średnim poziomie, z mleka tych zwierząt z powodzeniem można wytwarzać sery, masło, kefiry, zsiadłe mleko oraz inne przetwory mleczarskie.

Rasa highland daje wołowinę o wysokich walorach kulinarnych, marmurkowatą, soczystą,
o niskiej zawartości cholesterolu i praktycznie pozbawioną tłuszczu podskórnego (dzięki wyjątkowo długiej i gęstej okrywie włosowej zwierzęta tej rasy nie gromadzą grubej warstwy tłuszczowej chroniącej przed chłodem). Dużo ruchu na świeżym powietrzu na naturalnych pastwiskach bogatych w różnorodne rośliny i zioła procentuje niezwykłą smakowitością mięsa. Na Wyspach Brytyjskich wołowina ze zwierząt tej rasy uważana jest za najlepszą i uzyskuje najwyższe ceny. Nawet brytyjska rodzina królewska utrzymuje duże stado w Szkocji, co również podnosi prestiż tej rasy.

Podsumowując, należy stwierdzić, że pomimo niezaprzeczalnych walorów mięsnych oraz
w mniejszym stopniu możliwości mleczarskich, bydło szkockie w warunkach Europejskich wykorzystuje się głównie w gospodarstwach agroturystycznych, co nie jest jego wadą – zwierzęta te bowiem wykorzystują pastwiska ekstensywne w doskonały sposób, chów tych zwierząt w systemie intensywnym mija się z celem i jest nieopłacalny, bowiem wszelkie walory kulinarne tych zwierząt powstają dzięki wypasowi ich na pastwiskach o zróżnicowanej florze. Rasa ta wzbogaca bioróżnorodność, więc jest  doskonałym wyborem dla gospodarstw agroturystycznych.

Źródło:

Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego https://bydlo.com.pl/highland/

Znaczenie bydła w gospodarstwach agroturystycznych. A. Sawa, M. Bogucki, W. Neja, M. Janakowska, M. Jaworska, P. Ciszewski; Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, t. 7 (2011), nr 4, 67-75.

Charakterystyka szkockiego bydła mięsnej rasy Highland. T. Przesucha, H. Grodzki, M. Gołębiewski, J. Slósarz, T. Piotrowski; Medycyna Weterynaryjna, 2023, 69 (5), 279-282.

Stan hodowli i chowu bydła w Polsce oraz czynniki warunkujące rozwój tego sektora. Z. Litwińczuk, H. Grodzki. Przegląd Hodowlany nr.6/2014, 1-5.

Hodowla zwierząt w OHZ „Garzyn” Sp. z o.o. D. Kubasik, A. Oporządek. Przegląd Hodowlany nr. 8/2011, 19-21.

Fot. pixabay