Do 30 kwietnia 2016 roku nabywanie gruntów leśnych, które nie są własnością Skarbu Państwa było ograniczone jedynie w stosunku do cudzoziemców. Wtedy to weszła w życie nowelizacja Ustawy o lasach z 28 września 1991 roku i wprowadziła dodatkowe ograniczenia.
Jest nim prawo pierwokupu, które przysługuje Lasom Państwowym w przypadku sprzedaży gruntu niestanowiącego własności Skarbu Pastwa przez osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną.
Prawo pierwokupu przysługuje Lasom Państwowym w trzech przypadkach:
1) jeśli grunt oznaczony jest jako las w ewidencji gruntów i budynków (Ls),
2) jeśli grunt przeznaczony jest do zalesienia określonego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
3) jeśli nieruchomość rozumiana jako las wg Ustawy o lasach jest objęta uproszczonym planem urządzania lasu lub decyzją starosty wydanej dla lasów rozdrobnionych o powierzchni
do 10 ha, nie stanowiących własności Skarbu Państwa. Za las uznaje się grunt o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną czyli drzewami, krzewami oraz runem leśnym lub częściowo jej pozbawiony przeznaczony do produkcji leśnej, stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego lub wpisany do rejestru zabytków. Las to też grunt związany z gospodarką leśną, m.in. budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, szkółki leśne czy parkingi leśne i miejsca składowania drewna.
Co oznacza w praktyce zapis o prawie pierwokupu?
Jeżeli spełniony jest którykolwiek z ww. warunków notariusz ma obowiązek niezwłocznego przesłania warunkowej umowy sprzedaży do nadleśnictwa, na terenie którego znajduje się sprzedawana działka, nawet jeżeli na tej działce znajduje się niewielki fragment lasu, bez względu na jego powierzchnię. Od momentu dostarczenia aktu notarialnego nadleśniczy ma 30 dni na podjęcie decyzji czy w imieniu Lasów Państwowych skorzysta z przysługującego mu prawa pierwokupu. Przy podjęciu decyzji kieruje się wieloma czynnikami, m.in. czy działka graniczy z lasami Skarbu Państwa, analizuje kształt i powierzchnię działki oraz przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub wydane decyzje o warunkach zabudowy.
Jeśli nadleśnictwo nie udzieli odpowiedzi w ciągu 30 dni lub poinformuje pisemnie o rezygnacji z prawa pierwokupu uznaje się, że nie jest zainteresowane zakupem działki.
Natomiast jeśli nadleśnictwo zdecyduje się skorzystać z tego prawa, musi uzyskać zgodę Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, który weryfikuje zasadność zakupu.
Po uzyskaniu zgody Dyrektora nadleśnictwo składa u notariusza oświadczanie w formie aktu notarialnego o skorzystaniu z prawa pierwokupu, a ten informuje sprzedającego o zmianie nabywcy. Kolejno Dyrektor Generalny ogłasza skorzystanie z przysługującego mu prawa w Biuletynie Informacji Publicznej z informacją o lokalizacji gruntu oraz o jego cenie. Należy pamiętać o tym, że jeśli nie poinformujemy nadleśniczego o umowie sprzedaży gruntu, będzie ona nieważna.
Kiedy prawo pierwokupu nie przysługuje Lasom Państwowym?
Prawo pierwokupu nie obowiązuje jeżeli nabywcami są małżonek zbywcy, krewni lub powinowaci zbywcy w linii prostej bez ograniczenia stopnia, krewni lub powinowaci zbywcy w linii bocznej do trzeciego stopnia, osoba związana ze zbywcą z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, jednostka samorządu terytorialnego. Dzieje się tak również w przypadku dziedziczenia oraz zbycia gospodarstwa rolnego, za które uważa się grunty rolne wraz
z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami związanymi
z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
Źródła:
Radzisława Cabała-Bratyszewska
Starszy specjalista ds. ekonomiki
KPODR Minikowo
